Camouflage geeft kleur!

Het is vrij algemeen bekend dat mensen in het dagelijks verkeer niet laten zien wie ze ten diepste zijn.

Om de een of andere reden is het bon ton om je anders voor te doen dan je bent (zie Instagram) of toch minimaal te verbergen wat er ook in je leven gaande is (zie Facebook).

Ik heb dat persoonlijk nooit zo goed begrepen.

Tot mijn 43e levensjaar heb ik me er over verwonderd en verbaasd en er mijn eigen plan in getrokken. Ik had geen geheimen. Ik hield ook niets geheim. Ik gedroeg me als een open boek.

Pas toen ik op mijn 43e een diagnose kreeg, de alom gevreesde diagnose 'autisme' (details laat ik weg, die zijn voor mijn betoog irrelevant), begon ik me te realiseren dat ik niet zozeer een andere mening had dan de rest van de mensheid, maar dat ik domweg anders in elkaar steek.

Aanvankelijk leverde dat een zeer verwarrende periode op. Wat ik als normaal beschouwde bleek mijn bijzondere afwijkende eigen manier van zijn te zijn. Ik kon werkelijk niet verwachten van mensen dat ze mij zouden begrijpen, want ik was de afwijking, niet zij.

Ik merkte meer en meer dat het me in een vaag soort isolement begon te plaatsen. Hoe meer ik begreep hoe ik functioneren kan als mijzelf, hoe meer ik ontdekte dat mensen anders zijn dan ik en dat ik de aansluiting nog steeds miste, nu niet omdat ik hen niet kon overtuigen, maar omdat ik gewoon niet ben zoals zij en zij mij echt niet kunnen volgen in hoe ik ben.

Dit klinkt nog vrij abstract en ik wil proberen het concreter te maken.

Gisteravond zag ik een film. Identiy thief.

Die film liet me iets zien dat ik me al langere tijd bewust ben, maar nog niet echt taal voor gevonden had.

Er is in die film een schitterende scène waarbij de vrouwelijke hoofdpersoon een bullshit verhaal ophangt over de mannelijke hoofdpersoon om op die manier een fijne plek in een restaurant te regelen. Dan gooit ze er bij het bestellen nog een hele schep (een kruiwagen vol scheppen) bovenop door het drama nog verder uit te vergroten. Ze gaat volledig in een begripvolle slachtofferrol zitten en weet daarmee de sympathie van de serveerster te wekken, die haar uiteindelijk geheel gratis een bord vol eten bezorgt.

De scène zien maakt het echt heel leuk. Dus hier de link: https://www.youtube.com/watch?v=mszPMVP_qcw

Wat me frappeerde in de scène was niet wat de dame deed. Ik vond dat zeer komisch en kon me prima voorstellen dat ze in haar omstandigheden deze rol koos. Ze liet zich volledig gaan en toonde met verve een beeld van zichzelf dat alle voorspelbare karikaturale beelden over haar niet alleen onderstreepte, maar ook nog eens uitvergrootte en zo inzichtelijk maakte hoe karikaturale beelden ook in je voordeel uit kunnen pakken, als je er 'mee speelt'.

Wat me wel frappeerde was de tekst die de man als reactie gaf. Hij zei: "You are breaking the rules. Society can't function without rules."

Die uitspraak haakte ergens in mijn hoofd bij gedachten die ik al langere tijd heb.

Autisten staan er om bekend dat ze hun autisme camoufleren.

Dat kan zo zijn.

Maar in feite is dat niet wat ze doen.

Ik zag de dame in de film niet camoufleren wie ze was. Ik zag haar zeer uitvoerig tentoonstellen wie ze was. Ze liet zich volledig gaan in een rol die haar letterlijk op het lijf geschreven was. Het leverde haar ook nog een beloning op die voldeed aan haar behoefte van dat moment. Ze kwam volledig voor zichzelf op door hartelijk de vermeende slachtofferrol te omhelzen.

En wat is de reactie van haar tegenspeler: je houdt je niet aan de regels.

Deze dame had totaal lak aan de regels. Ze bepaalde haar eigen regels. Omdat ze gemerkt had dat de wereld haar binnen de regels die bestaan alleen maar narigheid bezorgde. En omdat ze ook gemerkt had dat de regels naar haar hand zetten haar een veel leuker leven gaf.

Gaandeweg de film komen beide spelers nader tot elkaar en begrijpen beter en beter hoe de wereld er volgens de ander uitziet en hoezeer ze het zelf misschien niet helemaal goed gezien hebben. Er ontstaat wederzijds begrip en daaruit voortvloeiend zelfs bij beiden ander gedrag.

Dat laatste is mijn hoop voor iedereen met autisme. Dat we er als samenleving in gaan slagen om te genieten van het anderszijn van de ander en er zelf ons voordeel mee gaan doen.

Want het doet er niet toe of iemand camoufleert. Het doet er veel meer toe welke kleur we in het leven de hoofdrol laten spelen.

Is dat het saaie grijze grauwe bestaan van de man die zich houdt aan de regels en daar hoge ogen mee scoort omdat hij opgemerkt wordt in zijn trouw aan het net genoeg buigen van de regels om er voordeel mee te behalen?

Of is dat het kleurrijke bestaan van de vrouw die lak heeft aan alle regels en binnen het systeem haar weg weet te vinden die haar en uitsluitend haar een gevoel van er bij kunnen horen bezorgt, ook al breekt ze daarmee regels die haar uiteindelijk wel degelijk binnen de regels van het systeem op zullen breken?

Ik denk zelf dat voor veel autisten de weg van de vrouw hun verlangen is, terwijl de weg van de man hun realiteit is.

Ga deze film zien als je wil snappen hoe camoufleren het meest kleurrijke zijn kan dat je doet.

Ik loop sinds enige maanden overal op blote voeten.

Mijn kleurrijke ontduiking van de regels van deze wereld.

Soms word ik met bewondering of toch zeker positiviteit benaderd.

Soms word mij benadrukt dat ik me niet aan de regels hou.

Zelden laten mensen het gewoon voor wat het is. Iemand die op blote voeten loopt, nou en.

Ik camoufleer met mijn blote voeten mijn autisme. Want dankzij mijn blote voeten kan ik de prikkels van alledag beter verwerken. Spanning vloeit weg via mijn voetzolen. De realiteit kan ik beter beleven als ik die ook voel. De grond onder mijn voeten voorkomt dat ik verdwijn in mijn hoofd en daarmee alle contact met de realiteit verlies. Want mijn hoofd kan op hol slaan, met me aan de loop gaan, me daar brengen waar ik niet zijn wil en zeker niet thuishoor.

Om mijn hoofd gezond te houden ontbloot ik mijn voeten.

Kleurrijk zijn ze niet, al worden ze onderhand wel bruiner dan de benen erboven.

Camoufleren is een keuze. De vraag is wat we in feite aan het camoufleren zijn. Onszelf? Of de regels van de wereld?