zaterdag 31 augustus 2024

Alexithymie en projectie

Mogelijk gebruik ik in de titel van deze blog twee termen die nadere verklaring vragen, dus daar zal ik starten.

Alexithymie is een kwaal die vaak boorkomy in combinatie met autisme en gaat over het onvermogen om eigen if andermans gevoelens te voelen en van taal te voorzien.
Mijns inziens een logische combinatie met autisme, aangezien voelen gaat over een veld waar logica en taal nogal onthand zijn. 
Het welbekende 'in je hoofd leven' dat voor veel autisten zo vanzelf spreekt dat ze amper herkennen wat het betekent, vormt er een groot onderdeel van.
Lichaamssignalen slecht herkennen en ook traag of niet op reageren is er eveneens onderdeel van.


Projectie is vervolgens een verschijnsel dat gaat over iets waarnemen en aan iemand toeschrijven terwijl het eigenlijk over jezelf gaat. Voorbeeld: je voelt je moe en wilt naar bed, maar de andere aanwezigen in de ruimte zijnfijn gezelschap en je vindt het lastig dat samenzijn op te breken, dus je blijft zitten.
Vervolgens zeg je 'je ziet er moe uit' tegen de ander.
Daar kan projectie plaatsvinden. 
Je bedacht dat de ander moe was. 
Ongeacht of dat echt zo is. 
Maar je voelt jezelf moe, dus 'zie' je het bij de ander.


Zolang projectie plaatsvindt in eenmalige dagelijkse momenten is er niet zoveel aan de hand. 

Maar als een persoon met alexithymie vanuit projectie in een relatie terechtkomt wordt het complex en mogelijk gevaarlijk. 

Het kan dan namelijk gebeuren dat de projectie twee kanten op gaat werken. 
Persoon B ontwikkelt gevoelens voor persoon A (degene met alexithymie) en als nauwkeurige autistische waarnemer wordt door A opgemerkt dat er verliefde blikken zijn. 
Persoon B voelt zich op zijn gemak bij  A. 
Dan kan het gebeuren dat dit een rustig gevoel oplevert voor A. 
En een rustig gevoel is aangenaam, want geeft innerlijke rust en blijft weg bij de chaos die gevoelens kunnen oproepen. 
Vervolgens kan A het rustige gevoel projecteren op B: jij bezorgt me dit gevoel. 
Conclusie :  A besluit dat B een fijne persoon is om een relatie mee te hebben. 

Het ingewikkelde is nu, dat A daar helemaal geen eigen gevoel voor hoeft te hebben. 

En omdat A zich dat vaak niet bewust is, kan zo'n relatie langdurig stand houden. 
Zeker zolang B oprechte gevoelens voor A koestert en daarmee de innerlijke onrust bij A kalm houdt. 

Omdar de pojectie twee kanten op gaat werken, aangezien A in reactie op B gedrag gaat vertonen dat past bij j een relatie, blijft B in de veronderstelling dat de gevoelens geheel wederzijds zijn. 
Dat is immers zichtbaar. En voelbaar. 

Dat laatste is echter de vraag. 
Ook B kan door projectie geleid zijn en iets waarnemen dat over B gaat en niet over A. 

Zo kunnen relaties tussen mensen ontstaan die in zekere zin op lucht gebaseerd zijn. 
Dat op langere termijn relaties hierop kunnen stranden moge duidelijk zijn. 

Ik ontdekte dit verschijnsel onlangs bij mezelf en het leek me zinvol er eens iets over te delen. 
Ik heb voorzover ik weet last van alexithymie. 
Het maakt dat ik er zeer lang over doe voor ik weet of ik iets voor iemand voel, of dat ik misschien vooral voel wat de ander voor mij voelt. 
Het is voor mij een reden om vriendschap altijd tot grootste basis van een relatie te willen maken.
In de relatie met mijn grote liefde hebben we wederzijds ook uitgesproken dat als de relatie niet zou werken we de vriendschap wel zouden willen handhaven. Want vriendschap gaat over graag bij elkaar zijn/contact onderhouden en iets gemeenschappelijks ervaren dat je beiden als belangrijk ervaart. 
Dat zou wat mij betreft in elke (romantische) relatie de basis behoren te zijn. 

Wees erop bedacht als je alexithymie hebt dat het mogelijk is te voelen, maar je duiding van wat dat gevoel is en waar het vandaan komt mogelijk niet correct verloopt. En in ieder geval zal het je veel tijd kosten er goed achter te komen. 

En kom je iemand tegen met alexithymie? Wees je bewust van het verschijnsel projectie en mogelijk ook spiegeleffecten.