In het jaar dat we vieren (hopen te kunnen vieren) dat we 75 jaar geleden bevrijd werden van een regime dat de wereld veranderde in een strijdveld waar vrijwel niemand aan ontkwam, direct of indirect, is er een nieuwe vijand opgestaan. Een onzichtbare. Een miniem kleine. Een vijand die strijdt zoals guerillastrijders vechten. Onopgemerkt onverhoeds de aanval openend op plekken waar mensen zich veilig wanen, zoals in de vrije natuur, wandelend en sportend in gezelschap van dierbaren en onbekenden.
Het virus lijkt aan de winnende hand. Dus worden meer oorlogshandelingen afgevaardigd. We zullen die kleine rotzak de baas worden, hij gaat ons er niet onder krijgen.
En dus blijven we voortaan uit elkaars buurt, vermijden elk gezelschap, maken de wereld tot een lege plek waar de natuur vrij spel heeft, zonder menselijke bemoeienis of gezelligheid.
Dat het virus niet alleen ons kleine land op de kop gezet heeft is intussen glashelder. Over de hele wereld zijn landen overgegaan tot radicale stappen tegen het virus. Niemand mag zijn land verlaten. Niemand mag de straat op. Niemand mag zijn huis uit. Uitzonderingen blijven uiteraard bestaan, want we willen niet over een paar weken een uitgehongerde mensheid aantreffen. Iedereen mag eten blijven kopen, medicijnen ophalen en de hond uitlaten, maar dan wel op aangepaste wijze.
Dat de wereld hierdoor opademt en de mensheid als geheel de ruimte krijgt om na te gaan wat er werkelijk toe doet in het leven is een interessante en intrigerende ontwikkeling. Omdat er mensen zijn die dit aangrijpen als tijd van bezinning en er ook mensen zijn die er een slaatje uit proberen te slaan. Het gros van de mensen probeert gelukkig maar één ding, er zoveel mogelijk het beste van maken, temidden van gewijzigde omstandigheden.
De taal is veranderd. We spreken nu over 'de frontlinie' als we spreken van hen die de gevallenen verzorgen die het virus er wel onder heeft gekregen. De vijand probeert hen te doden en de mensen in de frontlinie doen hun uiterste best die missie te laten mislukken.
We spreken ook van eendrachtig de strijd aangaan. Alhoewel de strijd bestaat uit binnenblijven en vooral geen actie buitenshuis ondernemen.
En omdat mensen er niet aan willen dat het werkelijk oorlog is, is er nu aangescherpt beleid om ook de laatste ongelovigen te overtuigen van de onzichtbare vijand die ook hen aan wil vallen en die wij, de reeds ingewijden, niet de kans willen laten krijgen daar ook in te slagen.
Er is een oorlog gaande.
De voorlopige overwinningsdatum is verschoven van 6 april naar 1 juni.
En het is nog maar geheel afwachten of die datum gehaald gaat worden.
Oorlogen laten zich slecht voorspellen.
Interessant die oorlogsmetafoor, terwijl er nu geen brein achter zit, geen schuldige is aan te wijzen. Maar we kunnen er wel angst en mobilisatie mee oproepen. Daarmee ligt oorlogstaal ook voor de hand in de mond van overheden. Met direct daarbij en aansluitend een beroep op zorg, verantwoordelijkheid en inzet. Verschaft ook excuus voor een sterkere overheid, voor het spreken van de waarheid, voor inschakelen van experts die boven de partijen staan, uitschakelen van trage parlementaire procedures. Lijkt erg sterk op wat bepleit wordt vanwege de klimaatramp, die deze robuustheid misschien ook nodig heeft. Die net als Corona overal aan kleeft, en daarmee een z.g. hyperobject (Morton) genoemd kan worden. Het is weer alsof woorden, en de beelden die ze oproepen belangrijker en bepalender zijn voor onze emoties en handelingen dan al het andere. Geldt landelijk en internationaal, maar ook op individueel niveau: hoe leg je dit je kinderen uit.
BeantwoordenVerwijderenWaarbij het risico op framing nog even sterk op de loer ligt als voorheen.
BeantwoordenVerwijderenWant een krachtige metafoor maakt tegengeluiden snel monddood en dat is juist het verzwakken van de stem van het individu.
Nu, meer dan ooit is het van belang dat authentieke stemmen zich blijven roeren en de metaforen die gehanteerd worden ter discussie stellen of van een creatieve reactie voorzien.